Çocukların ebeveynlerini en çok endişelendiren öğrenme konularından biri sfinkter kontrolü ve lazımlık kullanımıdır. Bazıları, doğru zamanın ne zaman olacağını ve küçük çocuklarına eşlik etmek için hangi adımları atmaları gerektiğini bilmemenin belirsizliği nedeniyle felç olmuş durumdadır. Kaygı dolu diğerleri, çocuklarının yeni bir olgunlaşma aşamasını geçtiğini kendilerine doğrulamak için süreci ilerletmeye çalışırlar. Her ne kadar bebek bezinden vazgeçmenin diğer davranış türlerine göre daha zor bir öğrenme süreci olduğu doğru olsa da, er ya da geç tüm çocukların gelişimlerinin bu yönünü öğrenmeyi başardıklarını bilmek önemlidir.
Hangi yaşta?
15 ila 18 ay arasında çocuk, kaka yaptığını zaten biliyor ancak böyle bir eylemi henüz tahmin edemiyor. Bu nedenle pisuvarı kullanmasını beklemek için henüz erken. Yine de onlara bunu göstermek ve ne işe yaradığını açıklamak iyi bir zaman olabilir, böylece ona alışırlar. Ebeveynlerin vaktinden önce davranması, çocuğun doğal evrimini ihlal etme ve lazımlığı kullanmayı reddetmesine neden olma riskiyle karşı karşıya kalır.
18 ila 24 ay arasında çoğu çocuk tuvalete gitme ihtiyacını sözlü olarak ifade eder. O anda bazı fiziksel duyumları, kirlenecekleri gerçeğiyle ilişkilendirmeye başlarlar. Bu hislere verdikleri tepkiler değişken olabilir: ağlamak, çığlık atmak ve bebek bezlerini işaret etmek, hareketsiz kalmak ve kızarmak veya bunu sözlü olarak ifade etmek gibi.
Çocukların olgunlaşmasındaki bir diğer önemli nokta da vücutlarındaki bazı bölgelerin farkına varmaya başlamaları ve onlara isim verildiğinde bunları nasıl işaret edeceklerini bilmeleridir. Ayrıca dışkılarını kelimelerle (“kaka”, “çiş”) adlandırabilirler.
Kim karar veriyor?
Ebeveynlerin, çocuğun ne zaman kendi kendine rahatlamaya başlayacağına tek taraflı olarak karar vermemesi önemlidir. Tam tersine bu kararı vermesi gereken çocuktur. Ebeveynlerin onlara yardım edip teşvik edebilecekleri ve etmeleri gerektiği açıktır, ancak asla çocuklarının isteğine aykırı değildir.
Öğrenmeye başlamak için doğru zaman, çocuğun mesanesinden ve bağırsaklarından algıladığı sinyallerin bir sonraki adımda ne olacağını tahmin ettiğini fark edebildiği zamandır. Çocuk, zaten bunu yapmış olduğunun değil de, dışkılama ya da idrar yapma işleminin yapılacağının farkına vardığında, ebeveynlerinin sağlayabileceği teşvik ve yardım etkili olacaktır.
Hangi işaretlere dikkat edilmeli?
Bezi çıkarmaya veya tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun bir takım davranışlar sergilemesi önemlidir. Öncelikle en az iki saat kuru tutabiliyorsanız. Bu bize, en azından kısa bir süre için idrara çıkma isteğini sürdürebildiğinin bir göstergesi olacaktır.
İkincisi, ıslak ve kuru arasındaki farkı biliyorsanız. Modern bebek bezlerinin sağladığı artan konfor çoğu zaman çocuğun ıslanma rahatsızlığını yaşamasını geciktirir. Yine de er ya da geç bebek bezinizin ıslaklığı ile işeyip işememeniz arasındaki bağlantıyı keşfetmeye başlayacaksınız.
Üçüncüsü, pantolonunu kendi başına yukarı aşağı çekebiliyorsa. Bu size bağırsak hareketini yapmak istediğinizde lazımlığa oturma özgürlüğü verecektir.
Dördüncüsü, basit talimatları takip edebiliyorsanız. Bu şekilde lazımlığa gitmek için atmanız gereken tüm adımları hatırlayabilirsiniz.
Beşinci olarak, dışkılama yapmak üzere olduğunuzda haber verebilirseniz. Bu gerçekleştikten sonra bunu yaparsa, henüz bebek bezini bırakacak olgunluğa ulaşmamıştır. Son olarak tuvaleti kullanmayı öğrenmeye ilgi gösterirse. İster büyüklerini taklit ederek, ister anne-babasını memnun ederek, çocuktan çıkması gereken bir davranıştır.
Kendinizi sabırla silahlandırın
Her ne kadar çocuk yaklaşık iki yaş civarında fiziksel ve zihinsel olarak bezden vazgeçecek kadar olgunlaşmış olsa da, bu onun tüm süreci bir gecede kendi başına yürütmeyi öğreneceği anlamına gelmez. Sabırlı olmanız ve her şeyden önce acele etmemeniz gerekiyor.
Küçük çocuğun düzenli olarak lazımlık kullanmasına rağmen bazen bunu yapmayı reddetmesi çok muhtemeldir. Böyle bir durumda onu zorlamayın ve tuvalet ihtiyacını giderinceye kadar orada bırakmayın. Hayatınızın bu döneminde kendi bireyselliğinizi öne sürüyorsunuz ve bunu yapmanın yollarından biri de başkalarının istediklerini yapmayı reddetmektir. Dolayısıyla kendi dışkısının salınımını kontrol edebildiğini ve anne ve babasının da bu konuda çok bilinçli olduğunu algıladığında, bu durumu onlara karşı çıkmak için bir araç olarak kullanabilir.
Ayrıca çocuğun istediği yerde ve zamanda rahatlatılması avantajından vazgeçmenin anne ve babasına karşı bir sevgi eylemi olduğunu da unutmamak gerekir. Dolayısıyla eğer zorlanırsa ve tahliye amacına ulaşamazsa bu durum hüsran, anne ve babasının isteklerini karşılayamama şeklinde yaşanabilir. Bu nedenle en iyi strateji, hedefe ulaşma konusunda kaygı göstermemektir.
Adım adım
Çocuklar mesaneden önce bağırsaklarını önceden kontrol ederler. Bu nedenle onlar için “temiz” olmak “kuru” olmaktan daha kolaydır. Bağırsak hareketinin hissi ile dışkılama arasındaki süre daha uzun olduğundan, uyarmak ve pisuvara gitmek için daha geniş bir zaman aralığı sağlanır.
İki buçuk yaşına gelindiğinde çoğu çocuk gün içinde mesanesinin kontrolünü kazanır. O zaman gündüz bezi olmadan da yapabilirsiniz. Ancak bu yaştaki çocukların yaklaşık yarısı uyurken idrar yapmaya devam ediyor. Bunun nedeni sinir sisteminizin mesanenizi bu kadar uzun süre dolu tutmaya henüz hazır olmamasıdır.
Çoğunun sfinkterlerini gece ve gündüz kontrol edebilecekleri dönem, üç yaşına geldikleridir.
Bu arada gece bezi kullanmaya da başvurmalısınız. Bu belirgin kontrolden sonra bile çocuğun ara sıra yatağını ıslatmaya devam etmesi normaldir. Küçük çocuğun hayal kırıklığına uğramasını önlemek için bu gerçeğe çok fazla önem verilmemesi tavsiye edilir. Önerilen, gece bezinin bir süre daha uzun süre tutulması ya da çarşaf altına ıslaklık konulması gibi gerekli önlemlerin alınmasıdır.
“Kazalarla” ne yapmalı?
Çocuğun bezini bırakması gece meydana gelen bu “kazalara” ek olarak gün içinde meydana gelen kazalara da çok sık rastlanır. En yaygın nedenlerden biri çocuğun idrar ve dışkıyı tutabileceği süreyi doğru olarak tahmin edememesidir. Bu beceri deneyim yoluyla kazanılacaktır ve bir bakıma “kazalar” da gereklidir.
anla.
Çok yaygın olan bir diğer neden ise dikkatin dağılmasıdır.
Çocuk oyun gibi bir aktiviteye çok odaklandığında tuvalete gitmeyi unutur. “Kazaları” önlemek için bu durumlarda ona tuvalete gitmek isteyip istemediğini sormamız tavsiye edilir.
Son olarak tatil, taşınma, anaokuluna dönüş veya küçük bir kardeşin gelişi gibi bazı değişiklikler, öğrenme sürecinde küçük aksaklıklar veya durgunluklar anlamına gelebilir. Bu çok normal bir durumdur ve başarısızlık olarak algılanmamalıdır. Önemli olan cesaretimizi kırmamak, sakin kalmak ve çocuğumuzun güvenliğini sağlamaktır.
Bazı anahtarlar
- Çocuğu henüz hazır olmadığı bir değişime zorlamadan, onun gelişimine saygı göstermek önemlidir.
- Çocuğun öğrenmeye başlamaya hazır olduğunu gösteren işaretlere dikkat etmek önemlidir.
- Çocuk lazımlığa oturmaya zorlanmamalı ve orada çok uzun süre tutulmamalıdır.
- İdrar refleksini tetiklemek için musluk suyunu açmak gibi hilelere başvurmamalısınız.
- Ebeveynler sabır ve azim göstermeli, çocuklarını her zaman desteklemeli ve onlara yardım etmelidir.
- Sürecin yavaş ilerlediği, küçük aksaklıkların olduğu veya “kazaların” yaşandığı durumlarda çocuğu azarlamaktan veya durumu dramatize etmekten kaçınılmalıdır.
REFERANSLAR
Eva Bargalló Chaves, “Yaşamın üçüncü yılı”, Doğum ve büyüme.
Çocuğunuzun dünyası adım adım, Barselona, Salvat, 2000, Cilt XV.
David Shaffer, Gelişim Psikolojisi. çocukluk ve ergenlik,
Meksika, Uluslararası Thomson Editörleri, 2000.
